چاپ سیلک اسکرین Screen چیست ؟

سیلک اسکرین با روشهای دیگر چاپ بسیار متفاوت است؛ در این روش لوح چاپ عملا استنسیل متخلخلی است که روی پردهای نوری از پارچه یا فلز نگهداشته می شود. تکنولوژی چاپ سیلک اسکرین تا درجه بالایی فرآیند استنسیلی اولیه را به فرایندی تجارتی و صنعتی برای تصویرسازی با کاربردی نامحدود، تبدیل کرده است.

انواع بسیار متفاوت و مختلف سطوحی که با استفاده از این روش قابل چاپ هستند شامل کاغذ، فلز، پلاستیکها، پارچه ها، شیشه، سرامیک و چوب می شوند. از چاپ سیلک اسکرین در چاپ هر دو نوع نقوش خطی و نیم سایه استفاده می شود. در چاپ آثار هنری ( مشهور به سری گرافی)، چاپ عکس برگردانها، چاپ پوستر، کارتهای تبریک، کاغذ دیواری و انواع مختلف کالاهای چاپی که به سادگی با فرایندهای دیگر چاپ قابل تولید نیستند، نیز به کار می رود.

اساس روش چاپ با توری یا چاپ سیلک اسکرین را می توان به صورت زیر بیان کرد: پارچه ای بافته شده که معمولا از جنس پلی استر، نایلون یا توری از جنس فولاد ضد زنگ است محکم روی قابی مستطیلی از جنس چوب یا آلومینیم کشیده می شود. در ابتدا جنس پرده از ابریشم بوده و هم اکنون از این ماده جز در بعضی موارد نادر استفاده نمی شود. پس از آن استنسیل را آماده می کنند؛ استنسیل را به صورت جداگانه از تور(روش غیر مستقیم) یا به روش مستقیم روی آن و با استفاده از امولسیون مایع حساس به نورا مخصوص ایجاد میکنند، تصویر را اگر از نوع عکاسی باشد یا دارای جزئیات و ظرائف متعدد و خطوط ریز باشد، با استفاده از تکنیکهای نورپردازی روی استنسیل ظاهر می کنند. روش دیگر برش دستی استنسیل با استفاده از کاغذ یا فیلمی پلاستیکی است.

پرده کاملا آماده شده چاپ سیلک اسکرین را روی هر یک از انواع متعدد ماشینهای چاپ خودکار یا نیمه خودکار کار سیلک اسکرین می توان به کار گرفت. پرده فشارنده را روی مجموعه نصب میکنند که با استفاده از آن می توان حرکت جاروب کننده منظمی را روی پرده اجرا کرد، و اولین مرحله مرکب زنی، مرکب را روی پرده پهن می کنند. با استفاده از فشار ثابت که از طرفی به طرف دیگر پرده توری اعمال می شود، عضو فشارنده مرکب را از داخل پرده سیلک با سیلک اسکرین عبور می دهد. هر نقطه ای از تور که توسط استنسیل مسدود نشده باشد، مجرایی برای عبور مرکب خواهد بود. هنگامی که پرده قابل انعطاف را به پایین فشار میدهند پرده با سطح چاپ پذیر تماس می یابد و مرکب مایع انتقال می یابد و تصویری چاپی به وجود می آید.

مهم ترین مزیت چاپ سیلک اسکرین قابلیت انعطاف کاربردی آن است. با انتخاب انواع مختلف پارچه هایی که از نظر ظرافت سوراخهای ساختمان شبکه مانند خود با یکدیگر تفاوت دارند، می توان میزان مرکب چاپی را که بر سطح چاپ پذیر انتقال می یابد تغییر داد. این محدوده تغییرات از ۱۵۰ میکرومتر برای لایه های بسیار ضخیم مرکب ترتا ۴ یا ۵ میکرومتر برای لایه های نسبتا نازک رونشست مرکب خشک می تواند نوسان داشته باشد.

محدوده رنگهای قابل چاپ به وسیله این روش عملا نامحدود است. در اغلب موارد هر رنگ را جداگانه چاپ می کنند و قبل از چاپ رنگ بعدی رنگ اولیه باید خشک شده باشد. چاپ سیلک اسکرین کاربردهای چاپی بسیار متنوعی یافته و کیفیت آن نیز بهبود قابل ملاحظه ای داشته است. این اصلاحات و پیشرفتها نتیجه کاربرد تجهیزاتی برای کنترل انتقال مرکب، تجهیزاتی برای پلیمریزه کردن تحت تابش پرتوهای فوق بنفش و تجهیزات خودکار جابجا کننده زیر لایه های چاپ پذیر است؛ این تجهیزات همچنین باعث افزایش قابل ملاحظه ای در سرعت این روش چاپ نیز شده اند.

این اسلوب توسط سَمیوئل سیمُن ابداع شد (۱۹۰۷) و نخست موارد استفاده تجاری و تبلیغاتی داشت. امروزه هم بصورت صنعتی و هم بصورت تکثیر هنری بکار می‌رود. در چاپ سیلک‌اسکرین صنعتی این تکنیک بیشتر برای چاپ روی پارچه و البسه، اجسام و بسته‌های پلاستیکی (پلی پروپیلن و پلی اتیلین)، CD و DVD، کاغذ و مقوا، سرامیک، شیشه، چوب، فلز و نظایر آن بکار می‌رود. در چاپ سیلک اسکرین هنری این روش بیشتر برای نوع بیان بصری خاص ناشی از اسلوب آن از سوی هنرمندان جهت تکثیر محدود و شماره‌دار یک اثر هنری بکار گرفته شده و در نهایت همهٔ نسخه‌ها به امضاء هنرمند می‌رسد.

از روش سیلک اسکرین در سال های ۱۸۰۰ برای چاپ پارچه و ظرف های چینی استفاده می شد. تنوع کار این روش چاپی تا ورود به قرن بیستم کاملا شناخته شده نبود و از آن به بعد به قابلیت چاپ سیلک اسکرین بر روی هر ماده چاپ شونده و در هر اندازه ای و با شکل های مختلف و ضخامت های متفاوت پی برده شد. از این روش برای چاپ موادی مثل فلز، چوب، شیشه، پلاستیک، پارچه، کاغذ و سفال می توان استفاده کرد.

چاپ سیلک اسکرین با قشر ضخیم مرکب و در حجم زیاد انجام می شود و به همین دلیل نسبت به روش های چاپی دیگر کاملا شناخته شده و از آنها متمایز است. معمولا یک کار چاپ شده با روش سیلک را می توان با مشاهده لایه ضخیم مرکب بر روی آن تشخیص داده و شناسایی کرد. قدرت و سرعت خشک شدن مرکب آن بستگی به ویژگی های ماده چاپ شونده دارد.

تجهیزات چاپ سیلک اسکرین به صورت وسایل دستی و یا نیمه اتوماتیک یا تمام اتوماتیک وجود دارد. توری های چاپ سیلک را امروزه از جنس نایلون، پلی استر و یا استیل با منافذ بسیار ریز می سازند. استنسیل را می توان با روش عکاسی و یا سیستم های کامپیوتری تولید کرد.

ماده چاپ شونده در زیر چهارچوب استنسیل و در فاصله بسیار نزدیک با توری قرار داده می شود. سپس مرکب را بر روی شاسی تغذیه کرده و با وارد کردن کمی فشار آن را از منفذهای توری به روی ماده چاپ شونده مثل پارچه منتقل می کنند. کار چاپ شده را معمولا به شکل جداگانه و تک تک در قفسه قرار می دهند تا خشک شود و یا از سیستم های خشک کن ماوراء بنفش استفاده می کنند. مرکب چاپ سیلک اسکرین را با خواص گوناگون تولید می کنند، که معمولا بسیار شفاف و روشن و یا مرکب فسفری و درخشان است و یا دارای ویژگی های دیگری مثل قرار گرفتن رنگ های روشن بر روی مواد با زمینه تیره است. مرکب چاپ سیلک را می توان به صورتی فرموله کرد که امکان پوشاندن هر رنگ دیگری را در زیر کار داشته باشد.

چاپ سیلک اسکرین معمولا برای کارهای کم تیراژ مناسب بوده و آماده سازی آن از او هزینه ناچیزی برخوردار است. اما به دلیل پیشرفت هایی که در اتوماتیک کردن این روش صورت گرفته، امروزه از آن به عنوان یک روش مهم که قابلیت چاپ با کیفیت بالا را بر روی انواع مواد به صورت یک رنگ و یا چند رنگ فراهم می کند نام برده می شود. چاپ پوستر، چاپ روی تی شرت، تولیدات پلاستیکی، مدارهای چاپی، تابلوهای تبلیغاتی در انواع بزرگ، چاپ پارچه و مواد متنوع دیگر، بخشی از قابلیت ها و امکاناتی است که روش چاپ سیلک اسکرین به شکل امروزی و مدرن آن فراهم کرده است.

عنصر اصلی در این چاپ، یک سطح پارچه توری نصب شده بر روی یک چهار چوب است. رنگ با عبور از بین الیاف پارچه توری تحت فشار و حرکت یک نورد لاستیکی روی کاغذ چاپ می شود. راه اندازی این چاپ با حداقل امکانات و استفاده از آن به طور گسترده در عرصه هنر، به خصوص در محیط های آموزشی جایگاه ارزشمند آن را بیشتر نشان می دهد.
وقتى مرکبّ، یا هر مادهٔ دیگر قابل چاپ از یک ورقهٔ استنسیل عبور داده شود، رنگى که از نقاط باز استنسیل عبور کرده است، بر روى سطح زیرین اثر خواهد گذاشت. اگر مرکب را از تورى به وسیلهٔ کاردک عبور دهیم، عمل چاپ سیلک انجام خواهد پذیرفت. باید توجه داشت که منافذ تورى برچسب مورد، بسته یا باز گذاشته شده اند. نقاط باز همان سطوح تصویر است که باید مرکب از تورى عبور کند و بر روى جنس زیرین اثر گذارد. نقاط بسته همان سطوح غیرتصویر است که مرکب نباید از آن ها عبور کند. چاپ سیلک اسکرین در میان هنرمندان نقاش نیز جایگاه و ارزشى خاص دارد و از آن به عنوان سری گرافی نام می برند.

منبع: چاپخونه تولید محتوا

تعریف چاپ دیجیتال