نورد آنیلوکس چیست ؟
در چاپ، آنیلوکس به روشی اطلاق میشود که مقدار مشــخصی از مرکــب را روی پلیت چاپ قرار می دهد.
یک رول آنیلوکس ســیلندری سخت است که معمولاً با هســته اســتیل یا آلومینیوم ساخته شــده، با ســرامیک صنعتــی روکش شــده و ســطح آن حاوی میلیونها چال ریز اســت که ســلول نامیده میشــوند.
رول آنیلوکس بسته به طراحــی دســتگاه چاپ در مخــزن مرکب بــه صورت نیمه غوطهور بــوده یا با غلطک به اصطلاح اندازهگیری که در مخزن مرکب نیمه غوطهور است در تماس میباشد. در هر صورت از لایــه ضخیمی مرکــب ویســکوز روی رول اســتفاده میشــود. از یک تیغه داکتر تیز برای تراشــیدن مرکب اضافی از روی ســطح به کار میرود و تنها مقدار مرکب اندازه گیری شده در سلولها برجای میمانند. سپس رول میچرخد تا با پلیت چاپ فلکسوگرافی تماس یافته و این پلیــت مرکب را از ســلولها دریافت میکند تا روی سطح چاپی منتقل کند.
ویژگیهــای یک آنیلوکس میزان مرکبی که به پلیت منتقل میکند را مشخص میسازد. زاویه ســلولها، اندازه سلولی و اســکرین خط نیز از عوامل مهمی هســتند. یک زاویه ۶۰٪ حداکثر تراکــم را در یــک فضــای مشــخص تضمین میکند. حجم ســلولی کوچکتر مرکب کمتری را در خــود جای میدهد و تعداد اندک خطوط باعث میشــود تا لایه ضخیمی از مرکب چاپ شــود. اندازه سلول و اســکرین خط به شدت با یکدیگر در ارتباط میباشند.
رولهای آنیلوکس اغلب با اسکرین خط یا تعداد ســلولها در هر اینچ خطی مشخص میشوند .این میزان از حدود ۵۲۰ تا ۱۵۰۰ متغیر است البته تعداد دقیق آنها بســته به تولیدکنندگان متفاوت میباشد. رولهای آنیلوکس به گونهای طراحی شدهاند که بتوان برای تمیزکاری و نیز تعویض با رولهای اسکرین خطی متفاوت آنها را از دســتگاه چاپ جدا کرد.
اپراتور چاپ بسته به جزئیــات تصویر مورد نظر بــرای چاپ رول آنیلوکســی با اســکرین خطی بالاتر یا پایینتر اســتفاده میکند رولهای اســکرین خطی در زمانــی به کار میروند که بــه لایه ضخیمی از مرکب نیاز باشد اسکرینهای خطی زیاد جزئیات دقیقتری را بــه وجود آورده و در فرآیند چهار رنگ مانند چــاپ عکس به کار میرود. معمولاً در هر کاغذ برای چاپ هر رنگ به یک اسکرین خطی متفاوت نیاز اســت.
اپراتورهای با تجربه در زمینه چــاپ در انتخاب غلطــک آنیلوکس مناســب برای هــر کار چاپی مهــارت دارند.با این که رولهای فلکســو با عرض زیاد با کرین اوُرهد (بالای ســر) حرکت میکنــد، رولهای آنیلوکــس در دســتگاههای چــاپ کوچکتر به صورت مستقیم توســط خود اپراتور راهاندازی میشــوند. باید هنگام کار بــا این قطعات دقت زیادی شود زیرا برخورد آنها به سطح سخت یا گوشــه تیز میتواند باعث خراب شدن ساختار ســلولی ظریف روی ســطح آنیلوکس شــده و باعث میشود که این غلطکها کاملاً بیمصرف شوند؛ همچنین غلطکهای آنیلوکسی که با آب و مرکبهای پایه روغنی کار میکنند، باید فوراً پس از استفاده تمیز شوند. در غیــر این صورت مشــکل گرفتگی به وجود میآید یعنی مقادیر اندکی از مرکب در سلولها خشک میشود. بدین ترتیب سوراخهای ریز اما غیر قابل قبولی در هر کار چاپی باقی میماند.
رولهای آنیلوکس در اصل با استفاده از دستگاه ضربه زن الماســه ساخته میشدند اما رولهای جدید با لیزر گراور میشوند.
غلطک آنیلوکس :
در دســتگاه چاپ فلکسوگرافی از غلطک فلزی یا سرامیکی گراور شــده برای انتقال مرکب از غلطــک مخزن ( یا به صورت مســتقیم از خود مخزن) به پلیت چاپ استفاده میشود.
سیســتم مرکبگذاری فلســوگرافی، سیســتم آنیلوکس نامیده میشود. کار غلطک آنیلوکس برداشــتن مرکب از غلطک مخزن (یا در برخی مــوارد به صورت مســتقیم از مخزن مرکب) و ارســال مقادیر مشخص و از پیش تعیین شده مرکب به پلیت چاپ لاستیکی میباشد. غلطک آنیلوکــس به دلیل دارا بودن ســطحی مملو از ســلولهای گراور شــده که تنها با بزرگنمایی قابل مشاهده هستند، قادر به انجام این کار می باشد. (تعداد سلول هااز ۱۰۰۰: ۸۰ سلول در هر اینچ، بسته به کاربرد متفاوت هستند).
پس از گراور کردن سلول ها که اغلب با ماشین خردکن استیل انجام می شود، با یک سوزن گراور الکترومکانیکی الماسه (همانند سوزنی که در گراور سیلندرهای گراور به کار میرود) یا با کمک لیزر، سطح را با لایه ای حفاظتی از کروم یا سرامیک می پوشانند تا در مقابل فرسایش مقاوم شود.
برخی موارد سلول ها به صورت مستقیم روی لایه ای از سرامیک گراور می شوند. ساختار و شکل خود سلول ها نیز متفاوت است. متداول ترین شکل سلول غلطک آنیلوکس یک هرم معکوس است که همگی به یک اندازه هستند.
حجم که در آن D عمق سلول، A1 مساحت سر سلول روی سطح غلطک و A۲ مساحت سلول در پایین ترین نقطه است سپس حجم به دست آمده را ضربدر تعداد کل سلولهای روی غلطک می کنیم تا حجم کلی مرکبی که غلطک می تواند نگه دارد را به دست آوریم. یا در روش دیگر حجم یک سلول محاسبه شده، به میکرون مکعب تبدیل و سپس ضربدر تعداد سلول ها در اینچ مربع میشود.
سایر اشکال ســلولی عبارتنــد از : ســه ســتارهای (حفرهای بلنــد در زاویه ۴۵ º گراور شــده اســت و برای مرکبهایی با ویسکوزیته بالا مناسب میباشد) ، چهار ضلعی (هرمی که نوک آن را بریده باشند، مرکب را بهتر آزاد کرده و از نظر حجم از بالا به پایین تفاوت کمتری دارد، در مقابل فرســایش غلطک مقاوم اســت و شــش ضلعی (مرکب را بهتــر آزاد میکند). نوع دیگر شــکل ســلولی آنیلوکس اسکرین چهار کانالی است که در آن هر سلول با کانال گراور شده باریکی به دیگری متصل شدهاند. این نوع ساختار سلولی بهترین قابلیت مرکب را دارد.
فرســایش سلولی نکته مهمی است به ویژه این که بزرگترین قســمت ســلول در سطح غلطک قــرار دارد. در غلطک آنیلوکس با اســتفاده از سلولهایی به شــکل هرم معکوس %۲ کاهش عمق سلولی ناشــی از فرسودگی باعث بیش از ۴۰% کاهش حجم میشــود. هر چه تعداد کلی ســلولها روی یک سیلندر به عنوان کل کمتر باشــد، درصد بیشتری از حجم کاهش مییابد. ســازندگان میتوانند فرسودگی را با استفاده از میکروسکوب تخمین بزنند. در واقع در چاپخونه، هر چه سطح غلطک شفافتر باشد یا در تراکم چاپ یک مرکب خاص کاهشــی مشاهده شود، از علائم فرسودگی غلطک آنیلوکس است.